Қазақстанда 2025 жылғы 24 қараша мен 5 желтоқсан аралығында ЭЫДҰ (OECD) ұйымдастыратын мектептерге арналған PISA-2025 халықаралық зерттеуі басталды. Бұл жолы ел бойынша 1 000 білім беру ұйымы мен 15 жасқа толған 40 мыңнан астам оқушы бағалауға қатысады. Шымкент — оқушы саны ең көп мегаполистердің бірі, сондықтан қаладағы ондаған мектеп пен мыңдаған жеткіншек бұл зерттеудің белсенді қатысушылар тізімінде тұр.
PISA-ның мектептік форматы дәстүрлі халықаралық PISA әдістемесіне сүйенеді. Бағалау оқу сауаттылығы, математика және жаратылыстану ғылымдары бойынша функционалдық дағдыларды тексеруге бағытталған. Яғни оқушының нақты жағдайдағы мәселені түсінуі, талдауы және шешім қабылдай алуы бағаланады. Бұл — жай тест емес, білім беру сапасының шынайы көрінісін көрсететін құрал.
Зерттеудің басты ерекшелігі — әрбір мектепке жеке сыртқы бағалау жүргізіледі. Осы бағалау негізінде мектеп басшылығына күшті және әлсіз жақтарын көрсететін, әрі даму бағытын айқындайтын толық есеп ұсынылады. Бұл Шымкент үшін өте маңызды: қалада оқушы жүктемесі жоғары, мектеп саны жыл сайын өсуде. Демек, дәл осындай талдау әр білім беру ұйымының нақты мәселесін анықтауға көмектеседі.
Білім беру сапасын қамтамасыз ету комитетінің төрағасы Серік Әшіров:
«Мектептерге арналған PISA жыл сайын өткізіледі. Ол дәстүрлі PISA-дан айырмашылығы — әр мектепке жеке есеп беру арқылы оқу сапасын жақсартуға бағытталған ұсыныстар береді», — деп атап өтті.
Қазақстанда PISA мектептік форматы 2021–2024 жылдары да жүргізілген еді. Сол кезеңде 3 мыңнан астам мектеп қатысып үлгерді. Ал биылғы цикл — зерттеудің ең кең ауқымды кезеңдерінің бірі. Зерттеуді OECD тікелей ұйымдастырса, Қазақстандағы үйлестіруші — Ахмет Байтұрсынұлы атындағы ұлттық зерттеулер және білімді бағалау орталығы.
Шымкент мектебі үшін бұл зерттеу бірнеше тұрғыдан маңызды:
- оқу сапасының объективті бағалануы;
- мектептің нақты дамуға қажет бағыттарын анықтау;
- педагогтердің әдістемелік жұмысын күшейту;
- ата-аналардың мектеп сапасы жайлы ашық ақпаратқа қол жеткізуі;
- қаладағы жаңа «Келешек мектептері» мен дәстүрлі мектептердің тиімділігін салыстыруға мүмкіндік.
Қорытындысында, PISA-2025 — жай статистика емес. Бұл — Шымкент пен бүкіл Қазақстан мектептерінің білім сапасын халықаралық деңгейде бағалап, келесі қадамдарды анықтайтын стратегиялық зерттеу.
Оқушылар үшін — өз білімін көрсету мүмкіндігі, мектептер үшін — даму бағытын нақтылаудың тиімді құралы.
