Қазақстанда білім беру жүйесіне жасанды интеллектіні (ЖИ) енгізу тек технологиялық өзгеріс емес, орнықты әрі жауапты саясатқа айналып келеді. Қазір ел көлемінде ЖИ-ді этикалық, қауіпсіз және педагогикалық тұрғыдан дұрыс қолдану бойынша ұлттық модель әзірленіп жатыр. Бұл – мектептердегі цифрлық трансформацияның жаңа кезеңі.
Шымкент үшін бұл бастама тіпті маңызды. Қаладағы жаңа форматтағы мектептер, STEM зертханалар, IT бағыты дамыған сыныптар ЖИ-ді қолдануға дайын инфрақұрылымға ие. Енді бастысы — мұғалімдердің кәсіби дайындығын арттырып, қауіпсіздік талаптарын қатаң сақтау.
ЖИ-мен жұмыс істеу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар әзірленуде. Олар мұғалімге қандай құралдарды қалай қолдану керек екенін ғана емес, оқушының қауіпсіздігі, деректерді қорғау, әділдік пен ашықтық сияқты моральдық-этикалық қағидаларды да қамтиды. Бұл құжаттар дайын болған соң еліміздің барлық мектептеріне, соның ішінде Шымкенттегі білім беру ұйымдарына енгізіледі.
Орта білім комитеті төрағасының орынбасары Зейнеп Мақсұтова:
«Қазақстан білім беру жүйесіне ЖИ интеграциясының ұлттық моделін жасауда. Оның басты міндеті — адамның рөлін сақтау, технологияны саналы қолдану және барлық процестердің ашықтығын қамтамасыз ету», — деп атап өтті.
Халықаралық тәжірибе ЖИ-ді тиімді енгізу үшін үш басты шартты көрсетеді:
- Педагогтердің жоғары біліктілігі.
Шымкентте соңғы айларда мыңдаған мұғалім ЖИ-ді сабақ үдерісінде қолдану бойынша курстардан өтті. Бұл — ұлттық модельдің сәтті іске асуындағы негізгі фактор. - Қатаң этикалық стандарттар.
ЖИ құралдары баланың деректерін өңдейтіндіктен, қауіпсіздік — басты талап. Жаңа модель дәл осы бағытта нақты нормаларды анықтайды. - Технологияға қоғамның сенімі.
Ата-аналар, мұғалімдер және оқушылар ЖИ-дің не үшін қолданылатынын, қандай артықшылықтары барын толық түсінуі тиіс. Қоғамдық сенімсіздік болған жағдайда кез келген технологиялық өзгеріс тежеліп қалады.
Ұлттық модельді әзірлеу кезінде Қазақстан Эстония, Оңтүстік Корея, АҚШ сияқты білім саласын цифрландыруда алдыңғы қатардағы елдердің тәжірибесін зерделеп отыр. Сондай-ақ ЮНЕСКО, OECD секілді халықаралық ұйымдардың ұсынымдары да ескерілген.
Қорытындысында, Қазақстанның ЖИ-ді этикалық қолдану бойынша ұлттық моделін қалыптастыруы — білім сапасын көтерудің стратегиялық қадамы. Бұл модель толығымен іске қосылғанда, Шымкент мектептері де жаңа технологияны тиімді және қауіпсіз пайдалана алатын білім орталықтарына айналады.
