Шымкент қаласында техникалық және кәсіптік білім беру жүйесін жаңғырту бағытында маңызды өзгерістер жүзеге асырыла бастады. Елімізде жарияланған Жұмысшы мамандықтар жылы аясында алғашқы 30 колледж корпоративтік басқару жүйесіне өтуде. Бұл реформаның басты мақсаты — оқу орындарының тиімділігін арттырып, басқару процесінде ашықтық пен нәтижелілікке қол жеткізу.
Бұл туралы Оқу-ағарту министрлігінің Техникалық және кәсіптік білім департаментінің директоры Әсет Мұханбетов Орталық коммуникациялар қызметінде өткен баспасөз мәслихатында хабарлады. Оның айтуынша, жаңа тәсіл колледждердің даму бағытын түбегейлі өзгертпек.
«Бұрын колледждердің қаржылық және әкімшілік басқару құрылымы тым орталықтандырылған еді. Енді корпоративтік басқару жүйесіне көшу арқылы оқу орындары дербес даму стратегиясын қалыптастырып, еңбек нарығының сұранысына сәйкес кадрлар даярлауға көбірек мүмкіндік алады», — деді Ә.Мұханбетов.
🔹 Қаржылық дербестік пен жаңа модель
Жаңа реформаның маңызды бөлігі — жан басына шаққандағы қаржыландырудың дифференциалды әдістемесін енгізу. Бұл тәсіл колледждердің оқу сапасы мен көрсеткіштеріне қарай қаржыландыруды әділ бөлуге мүмкіндік береді. 2025–2026 оқу жылында бұл көрсеткіш едәуір өседі: енді бір студентке бөлінетін қаржы орташа есеппен 437 мың теңгеден 912 мың теңгеге дейін артады.
Сонымен қатар, колледждер “лига” жүйесіне бөлінеді. Әр лигаға қарай басқару тәсілі, материалдық қолдау мен ынталандыру тетіктері өзгеріп отырады. Барлық мәліметтер арнайы Ақпараттық жүйеде автоматты түрде жиналып, нәтижелер ашық жарияланады. Бұл қадам сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайтып, оқу орындарының рейтингін нақты көрсеткіштер арқылы анықтауға мүмкіндік береді.
🔹 Басшылар мен педагогтерді қайта даярлау
ТжКБ жүйесіндегі реформа кадрлық әлеуетті де қамтиды. «Білім берудегі өзгерістердің 1000 көшбасшысы» жобасы аясында республика бойынша 50 колледж директоры заманауи басқару әдістері бойынша оқудан өтті. Алдағы уақытта бұл көрсеткіш ұлғая түспек.
Педагогтер үшін өндірістік тәжірибеден өту және тәлімгерлік жүйесі енгізілуде. 2025 жылы 5770 педагог біліктілікті арттыру курстарынан өтеді. Бұл жаңашылдықтар ұстаздардың практикалық машықтарын күшейтіп, заманауи технологиялар мен өндірістік құралдарды тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.
🔹 Шымкенттің тәжірибесі
Шымкентте бүгінде 35-ке жуық колледж жұмыс істейді. Оның ішінде техникалық бағыттағы 20-дан астам оқу орны ел экономикасына қажетті мамандарды даярлап отыр. Қала әкімдігі мен Оқу-ағарту министрлігі бірлесіп, 2026 жылға дейін 10 колледжді корпоративтік басқару моделіне көшіруді жоспарлап отыр.
Қалалық білім басқармасының мәліметінше, Шымкент колледждері құрылыс, көлік-логистика, қызмет көрсету және IT салаларында дуальды білім беру жүйесін енгізіп келеді. Бұл бағыттағы жұмыстардың тиімділігі бүгінде нақты нәтиже беріп отыр — түлектердің 80%-дан астамы оқу бітірген соң жұмысқа орналасады.
🔹 Болашаққа бағыт
Колледждерді корпоративтік басқаруға көшіру тек құрылымдық өзгеріс емес, ол — жұмысшы мамандықтардың беделін арттырудың маңызды қадамы. Енді Шымкенттегі оқу орындары бизнес қауымдастықтармен, өндіріс орындарымен және инвесторлармен тікелей серіктестік орнатуға мүмкіндік алады.
«Біздің мақсат – колледждерді еңбек нарығына барынша жақындату. Корпоративтік басқару соның кепілі болады. Бұл жүйе арқылы студенттер нақты өндіріс жағдайында білім алып, жұмыс берушілердің талабына сай маман болып шығады», — дейді Шымкент қалалық білім басқармасының өкілі.
